7 zasad lidera na trudne czasy. Świat Bani nie jest do bani. Trzeba tylko umieć się w nim odnaleźć.

Za nami początek roku szkolnego, a przede wszystkim za nami IV Kongres Liderów Edukacji. To wydarzenie dodało mi wiele energii i uświadomiło, jakie są nasze potrzeby. Potrzebujemy odpowiadać sobie na pytanie JAK! Bo nie wystarczy wiedzieć, co trzeba robić. Ważne jest, aby wiedzieć JAK.

Podczas mojego wystąpienia na Kongresie mówiłam o tym, że świat już nie jest VUCA[1] tylko jest BANI. Pojęcie to powstało w 2020 r. Stworzył je Amerykański futurysta – Jamais Cascio

Nie do bani, tylko jeszcze szybszy, jeszcze bardziej pełen zmian.

• B – brittle – kruchy.

Logika łańcuchów przyczynowo-skutkowych już nie działa. Drobne decyzje mają nieproporcjonalne skutki, które mogą okazać się zarówno korzystne jak i niszczące. Spotęgowany jest efekt motyla, czyli pozornie drobne sprawy, decyzje mogą przynieść gigantyczne konsekwencje. Na dodatek pełne konsekwencje dowolnej przyczyny mogą się ujawnić się od razu lub z ogromnym opóźnieniem.

• A – anxsious – niespokojny.

Konsekwencją życia w kruchym świecie jest bycie stale „niespokojnym”. Liczba bodźców jaką dostajemy każdego dnia przerasta nasze możliwości przetwarzania. Wszystko, co było pewne do tej pory, przestało być oparciem.  Prowadzi to do wszechobecnego niepokoju we wszystkich sferach życia. Każda podejmowana decyzja może okazać się błędna, dlatego ich unikamy. To skutkuje frustracją.

• N – non-linear – nielinearny.

Do tej pory kierowaliśmy się logiką łańcuchów przyczynowo-skutkowych, które przestały do siebie pasować. Dawana logika przestaje działać. Systemy, które były dla nas oparciem, przestają działać. Jak chociażby odchodzenie w Polsce nauczycieli z zawodu. Jeszcze trzy lata temu wydawało się niemożliwe, aby zabrakło nauczycieli. A teraz tak jest i nie wiemy, jakie skutki to przyniesie.

• I – incomreshed – niezrozumiały.

Cała nieliniowość zdarzeń, skutki dowolnej przyczyny, wydarzeń i decyzji często wydają się pozbawione jakiejkolwiek logiki – są niezrozumiałe. Trudno temu co się dzieje nadać sens. Brakuje uporządkowanych schematów. Nadmiar informacji przytłacza. Co więcej, kolejne fakty odsuwają od uzyskania wiarygodnych odpowiedzi. Jednocześnie nasza zdolność rozumienia świata pozostaje taka sama, bo ciągle opieramy się na starych schematach.

Nasza wiedza i doświadczenia z przeszłości przestają się sprawdzać. Nie da się już myśleć „po staremu” i mieć te same rezultaty.

Życie w takim świecie przynosi nam depresję, frustrację, trudność w zrozumieniu wielu aspektów życia. Głęboką rozpacz i ogólną skłonnością do popadania w pesymizm.

Sposobem na radzenie sobie w tak nieprzewidywalnym świecie jest tworzenie mikro społeczności, które zapewnią nam nowe ramy. Na nich będziemy opierać swoje działania.  Ważne jest sprowadzanie rzeczywistości do tego, na co mamy wpływ – dbania o siebie i swoje środowisko. Osadzenia w naszych zasobach i odkrywania nowych zdolności.  Potrzebujemy wzmacniać odporność na każdym poziomie – fizycznym, emocjonalnym, duchowym. Czas wyjść ze schematów i automatyzmu. Dać sobie prawo do mówienia „nie wiem”. Pozwolić sobie na szukanie nowych odpowiedzi, a nie opieranie się na starych wzorcach.

Współczesne przywództwo wymaga od liderów solidnego „przemeblowania” głowy.

Co więc warto w naszych głowach zaszczepić?

• Naucz się mówić „nie wiem” albo „co Ty o tym myślisz?”.
• Polub błędy. Błędy to nie porażki, tylko naturalne etapy uczenia się.
• Eksperymentuj i odkrywaj. Jeśli nie znasz rozwiązania, eksperymentuj i odkrywaj. Przyjętych rozwiązań nie traktuj jako coś, co ma być na zawsze, tylko jak prototyp. Jeśli się sprawdzi – zostanie, jeśli nie – zrobisz coś innego!
• Słuchaj ludzi. Zadawaj pytania, szukaj różnych perspektyw.
• Korzystaj ze swoich zasobów. Nie obawiaj się pokazywać swoich mocnych stron. Szczególnie jako lider.
• Bądź odważny, podejmuj decyzje. Najgorszą decyzją jest brak decyzji, bo nie można sprawdzić, jakie ta decyzja przynosi skutki.
• Dbaj o siebie i innych. Koncentruj się na sobie, zespole, którym kierujesz, tym, na co masz wpływ.

Tylko JAK to zrobić?! Odpowiedź na to pytanie jest najtrudniejsza! Pewne pozornie drobne wydarzenie uświadomiło mi to z całą jasnością.

Wczoraj pojechałam do serwisu, bo przepaliła mi się żarówka w samochodzie. Ponieważ jestem tam stałą klientką i mamy już z panem odpowiadającym za serwis samochodów dobrą relację, wymianę zrobiono mi ekspresowo i od ręki. Czekając rozmawialiśmy i od słowa do słowa okazało się, że Pan uczestniczy w wielu szkoleniach, ale często słyszy tylko CO ma robić, a nie dają instrukcji JAK. Pan podzielił się ze mną swoim obszarem do rozwoju – używaniem zdrobnień. I rzeczywiście, kiedy miałam podpisać jakiś dokument powiedział: – Zapraszam do biureczka! Dałam mu prostą wskazówkę: jeśli uświadomi sobie, że użył zdrobnienia, to od razu ma powiedzieć głośno poprawną formę, bez użycia zdrobnienia.  Wsparłam Pana i doceniłam mówiąc, że ma za sobą najtrudniejszy krok – zauważa zachowania, które chce zmienić, słyszy słowa, których używa. Pan był zachwycony, a ja zaprosiłam go na kurs coachingowy, bo tam uczymy się zmieniać nasze ograniczające nawyki komunikacyjne.

Między WIEM a UMIEM jest ocean bezradności!

Zmiana jest trudna, ale możliwa. Wymaga jedynie decyzji, że będę nad nią pracować. To, że wiesz, że uczestniczysz w kursach i szkoleniach, że czytasz, słuchasz podkastów, itd. wcale nie oznacza, że coś zmieniasz w swoim życiu, w swoim sposobie działania, kierowania ludźmi. Wiesz CO robić, tylko masz problem z wdrożeniem, bo często nie wiesz JAK.

Dlatego ten rok chcę poświęcić na poszukiwanie – razem z Wami odpowiedzi na pytanie JAK? JAK zmieniać polską szkołę. JAK odchodzić od ocenozy, rywalizacji i kultury błędu w szkole. JAK rozwijać kompetencje komunikacyjne, kooperację, kreatywność, krytyczne myślenie w sobie i w naszych uczniach.

Dlatego od następnego odcinka LidErka będzie dostępna tylko na grupie na FB Liderzy Razem Lepiej.

https://www.facebook.com/groups/134436411345333

Dlatego będę Was zachęcać do dzielenia się swoimi doświadczeniami na grupie z tego, JAK wdrażacie zmiany w swoich szkołach/przedszkolach.

Dlatego zapraszam Cię bardzo serdecznie na pierwszy stopień kursu coachingowego, bo tam uczymy się JAK lepiej komunikować się z innymi i jak radzić sobie ze swoimi emocjami.

W styczniu wystartujemy z drugim stopniem coachingu dla liderów, aby dalej się rozwijać.

Dlatego zachęcam do udziału w kursie trenerskim, bo tam nauczysz się zarządzać grupą i budować pozytywną mikro społeczność.

Dlatego raz w miesiącu będę Was zapraszać na Liders Cafe – na razie online – gdzie prowadzić będziemy rozmowy z liderami o tym, JAK wprowadzają zmiany w swoich szkołach i przedszkolach i czerpać wiedzę od siebie wzajemnie.

Dlatego… bądźmy razem, bo RAZEM LEPIEJ!

[1] VUCA – po przetłumaczeniu na język polski: zmienny, niepewny, złożony i niejednoznaczny. O świecie VUCA pisałam przed wakacjami. Możesz wrócić do tego wpisu.