Dyrektorze, zaplanuj planowanie!
Mam takie przekonanie, że planowanie nie jest tym, co liderzy edukacji lubią najbardziej. To znaczy… oczywiście dyrektorzy przygotowują plan pracy szkoły, co należy do ich obowiązków. Jednak często plan roku szkolnego jest powieleniem tego, co było zrealizowane w roku ubiegłym. Często też cele na nowy rok szkolny zostają wyznaczone wyłącznie w głowie dyrektora – bez konsultacji z innymi grupami, czyli z uczniami, rodzicami, nauczycielami, innymi pracownikami szkoły. Śmiało można powiedzieć, że jest to gwarancją braku zaangażowania w realizację planu pracy szkoły przez innych. Poza tym jeśli nie robimy diagnozy potrzeb, nie sprawdzamy, jakie pomysły na działania mają inni. W ten sposób powielamy stare, nudne, często nieefektywne działania.
Właśnie dlatego chcę Was zachęcić do rzeczywistego planowania pracy szkoły i przedstawić trzy kroki planowania zadań na rok szkolny.
1. Zacznij od tego jak jest
Zanim uzupełnisz terminarz roku szkolnego, który ma się dopiero rozpocząć, zdiagnozuj, co naprawdę myślą o czasie zdalnej edukacji rodzice, uczniowie i nauczyciele (RUN). Jeśli jeszcze tego nie zrobiono, przeprowadź najprostsze badanie. W formularzach Google lub innym cyfrowym narzędziu do badań zadaj trzy proste pytania, które warto uwzględnić podczas planowania pracy szkoły:
a. Co, Twoim zdaniem, powinno zostać z nami na stałe po czasach zdalnej edukacji?
b. Z czego warto zrezygnować w procesie nauczania/uczenia się – w oparciu o doświadczenia zdalnej edukacji.
c. Jakie masz jeszcze inne uwagi dotyczące organizacji uczenia się uczniów w naszej szkole?
To badanie powinno być anonimowe. Równocześnie poproś, aby osoby je wykonujące wskazały czy są rodzicem, uczniem czy nauczycielem. Jest to bardzo istotne, aby wiedzieć, czyja perspektywa kryje się za wypowiedzią.
Następnie stwórz zespół składający się z RUN, który opracuje wyniki tej diagnozy i na tej podstawie wyznaczy cele na nowy rok szkolny oraz przygotuje plan pracy szkoły. Takie rozwiązanie pozwoli wskazać, co większość osób uznaje za warte zachowania, a co można pożegnać. Być może pozyskasz w ten sposób także inne uwagi, które staną się inspiracją, by terminarz szkolny uwzględniał coś innowacyjnego.
W ten sposób powstanie wizja celu, czyli jeszcze dość enigmatyczny, ale wystarczający obraz przyszłości – właśnie to umożliwi efektywne planowanie zadań.
2. Dokąd zmierzacie, czyli jakiej szkoły chcecie.
Warto, aby RUN wspólnie, opierając się na wynikach badań, wypracowali cele na rok szkolny. Możecie określić, co w planie pracy szkoły jest dla Was najważniejsze, na przykład – najpierw relacje, potem wyniki. Albo najpierw mocne strony, a potem nadrabiamy braki.
Ważne aby reprezentanci RUN zajmujący się planowaniem zadań dla szkoły pamiętali o komunikowaniu się z grupą, którą reprezentują.
Szkic planu roku szkolnego przedstaw całej społeczności. Dopiero potem zapytaj o to, co możemy robić, aby osiągnąć cel na nowy rok szkolny, czyli aby szkoła działała zgodnie z wizją.
3. Jak tam dojdziemy, czyli zaplanuj planowanie!
Planowanie zadań przez dyrektora to bardzo odpowiedzialne zajęcie. Jakie drogi można wybrać, aby osiągnąć wspólnie wytyczony cel na rok szkolny?
Pamiętaj – nie ma jednej drogi do osiągnięcia celu! Jeśli jakieś działania nie przynoszą rezultatów, to nie należy z niego rezygnować. W takiej sytuacji warto się zastanowić, jakie inne rozwiązania pozwolą do niego dotrzeć. Być może pomogą w tym szkolenia rady pedagogicznej?
Niestety jednym z najczęściej popełnianych błędów jest mylenie osiągania celu z działaniem – realizowaniem zadań.
Cele – osiągamy.
Zadania – realizujemy.
Jeśli zadania, które zaplanowano na rok szkolny, nie przybliżają jednostki edukacyjnej, którą zarządzasz do osiągnięcia celu, czas pomyśleć o innych zadaniach/działaniach. Centrum Doskonalenia Nauczycieli z chęcią pomoże w ich znalezieniu. Najważniejsze, by nigdy nie rezygnować z wyznaczonego celu!
Zadania, które uwzględnisz w planie pracy szkoły podstawowej lub wyższej, powinny być spójne i prowadzić do osiągnięcia wypracowanej wizji. Ważne, aby ustalić te działania na cały rok szkolny i potem nie dorzucać innych zadań. To pozwoli całej społeczności mieć poczucie porządku, sensu podejmowanych działań i będzie pobudzać zaangażowanie. Pozwoli też każdej osobie z Waszej społeczności określić, czym chce się zająć i w jakim przedsięwzięciu wziąć udział. Poza standardowymi zadaniami plan pracy szkoły powinien uwzględniać także szkolenia oraz udział w rozwijających projektach, na przykład Lekcja: ENTER.