Przemoc fizyczna to niejedyny przejaw agresji, na który na co dzień narażony jest każdy z nas. Z roku na roku coraz częstszym zjawiskiem staje się cyberprzemoc, którą definicja określa jako rodzaj przemocy przez Internet. Niestety dochodzi do niej także w Polsce, dlatego na problem cyberprzemocy warto zwrócić uwagę także w szkole, by móc jej przeciwdziałać, a także wiedzieć jak udzielić wsparcia uczniom, których ona dotyczy.

Cyberprzemoc – definicja
Cyberprzemoc w Internecie to zagrożenie, na które narażony jest każdy z jego użytkowników. Czym ona dokładnie jest? Definicja cyberprzemocy zakłada, że jest to seria celowych, agresywnych i regularnych zachowań, które są skierowane przeciwko konkretnej osobie. Jest ona bezbronna wobec swoich prześladowców, dlatego komentarze i inne przejawy cyberprzemocy pozwalają na jej manipulowanie i zastraszanie.

Rodzaje i formy cyberprzemocy
Wśród zachowań, które można zaobserwować u użytkowników sieci, wyodrębnia się różne rodzaje i formy cyberprzemocy. Przemoc słowna – za pośrednictwem komentarzy i wysyłanych wiadomości to jeden z najczęstszych jej przejawów. Internet daje jednak o wiele więcej możliwości, przez które pojawiły się także takie formy cyberprzemocy jak udostępnianie zdjęć, czy materiałów wideo, a także obraźliwych memów. Nierzadko cyberprzemoc wiąże się z sekstingiem, który polega na przesyłaniu sobie nagich zdjęć. Często są one przekazywane innym osobom, lub nawet udostępniane w sieci.

Cyberprzemoc w szkole to forma przemocy rówieśniczej, która pozwala agresorom być bardziej aktywnymi. Dlaczego? W Internecie są oni anonimowi – działają z ukrycia, co pozwala im zyskać pewność siebie. Co więcej, ich ofiara jest bezbronna, ponieważ cały czas dostępna jest za pośrednictwem licznych kanałów – komunikatora, maila, czy portali społecznościowych. Nietrudno więc zauważyć, że na działanie cyberprzemocy jest się narażonym właściwie przez cały czas.

Skutki cyberprzemocy
Skala problemu cyberprzemocy staje się coraz większa. Skutki takiego rodzaju przemocy mogą być różnorodne. Do najbardziej podstawowych należy zaliczyć wykluczenie z grupy, brak nawiązywania relacji, czy ciągłe bycie manipulowanym. Prowadzi to nie tylko do zniszczenia reputacji, na co każde z dzieci może reagować inaczej, ale także do o wiele poważniejszych skutków. Ofiary cyberprzemocy zmagają się z chorobami psychicznymi, a nawet podejmują próby samobójcze.

Badania na temat cyberprzemocy
Czy każdy rodzic wie, że jego dzieci każdego dnia są narażone na to, że staną się ofiarą cyberprzemocy? Według badań przeprowadzonych przez Państwowy Instytut Badawczy NASK w 2019 roku tylko 15,8% rodziców wiedziało, że ich dziecko doświadczyło właśnie takiego rodzaju przemocy. Tymczasem prawie 50% dzieci w wieku nastoletnim przyznało się do tego, że ten problem właśnie ich. Z czego to wynika? Większość dzieci już od najmłodszych lat nieświadoma zagrożeń, jakie czekają na nie w sieci, samodzielnie korzysta z Internetu. Innym istotnym problemem, który zwiększa ryzyko narażenia na cyberprzemoc jest fonoholizm u dzieci. Zmaganie się z nim stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia dziecka.

Cyberprzemoc w polskiej szkole
Formy przejawów agresji w gronie rówieśników mogą być bardzo różnorodne. Podczas codziennych spotkań w szkole dochodzi do wielu konfliktów. Jednak dzięki temu, że dzieje się to na oczach dorosłych nauczyciele są w stanie reagować na bieżąco, oraz poinformować o zaistniałym problemie rodziców. Niestety w wielu przypadkach takie zachowanie jest dla osób z zewnątrz niewidoczne. Dzieci po wyjściu ze szkoły nie są poddane nieustannej kontroli, co sprzyja temu, by bez przeszkód móc nawiązywać niezdrowe relacje przez Internet. Tworzenie memów, wysyłanie wulgarnych wiadomości, czy publikowanie poniżających materiałów to tylko niektóre rodzaje cyberprzemocy, przez które rówieśnicy próbują ośmieszyć swoich kolegów. Można więc powiedzieć, że cyberprzemoc w pewien sposób stanowi przedłużenie konfliktów, które powstały w szkole. Zadaniem nauczycieli jest być na tyle uważnym, by w odpowiedniej chwili móc zareagować – zanim skutki cyberprzemocy staną się katastrofalne. W tym celu pomocny może być projekt Lekcja: Enter, w ramach którego możliwe jest m.in. wprowadzenie narzędzi cyfrowych do szkół i przeprowadzenie szkoleń z zakresu technologii komunikacyjnej.

Gdzie szukać pomocy i jak reagować?
Cyberprzemoc to problem, z którym zmaga się wielu nastolatków, a nawet osób w młodszym wieku. Stykając się z taką formą przemocy, należy pamiętać o tym, że za niektóre formy cyberprzemocy grozi odpowiedzialność karna. W przypadku zauważenia jakiegokolwiek przejawu cyberprzemocy problem ten należy jak najszybciej zgłosić administratorowi danej strony. Gdzie szukać pomocy wtedy, jeśli dziecko jest ofiarą cyberprzemocy? Sprawę najlepiej skonsultować z nauczycielem i pedagogiem szkolnym. Szkolenia rady pedagogicznej w tym zakresie pozwalają nabyć umiejętności, dzięki którym każdy z nauczycieli będzie mógł skutecznie walczyć z problemem, jakim jest cyberprzemoc w szkole.

Definicja cyberprzemocy zakłada, że najczęstszą formą tego typu agresji jest przemoc słowna. Wraz ze zwiększeniem dostępu do coraz większej liczby możliwości, rodzajów cyberprzemocy przybywa. Nie jest to już tylko hejt, dlatego by umieć sobie z tym poradzić, warto skorzystać z oferty Centrum Doskonalenia Nauczycieli i podnieść kompetencje rady pedagogicznej w Twojej szkole.