Czas pandemii sprawił, że życie online stało się typowym elementem naszego funkcjonowania. Tymczasem nauczyciele wracają do szkół i trzeba się na to przygotować. Jak wiadomo, rzeczywistość sprzed marca 2020 już nie wróci i należy być gotowym na nowe wymagania dla nauczycieli. Metodyka nauczania oraz inne szkolenia dla nauczycieli przed powrotem do szkół to dobry sposób na to, by ich wspomóc.

Jak nauczyciele powinni się przygotować przed powrotem do szkół?

Edukacja zdalna wymusiła na nas wiele zmian, które szczególnie odczuli nauczyciele i dzieci. Powrót do nauczania stacjonarnego to ważny i trudny moment, dlatego trzeba się do niego dobrze przygotować. Żeby to zrobić, warto zacząć od podstawowego pytania: po co jest szkoła? Jaka jest jej fundamentalna rola i funkcja?

Od tego, jak dany zespół odpowie sobie na to pytanie, będą zależeć jego dalsze działania. Jeśli dyrektor i nauczyciele powiedzą sobie, że podstawa to realizacja podstawy programowej i stwierdzą, że najważniejsze, żeby jak najwięcej wiedzy z każdego przedmiotu zostało w głowach uczniów, zajęcia będą oznaczać niekończące się pasmo sprawdzianów i kartkówek. Nie o to jednak chodzi, kiedy nauczyciele wracają do szkół. Pomysłów na to, jak prowadzić ciekawe lekcje wychowawcze i przedmiotowe chętnie dostarczymy w ramach szkolenia o tej tematyce.

Pandemia i liczne badania, które były prowadzone – w tym przez prof. Jacka Pyżalskiego, który mówił o nich podczas konferencji Nauczyciel GEN-Z – wskazują jednoznacznie. Nauka online przyniosła wiele zmian w naszym stanie psychofizycznym. Nam wszystkim – nauczycielom, uczniom, rodzicom. Wiele osób czuje się zdecydowanie gorzej, ma obniżone samopoczucie, a wielu jest bliskich depresji. Terapeuci nie mają wolnych terminów, a pomoc psychologiczna dla wszystkich – po prostu zawodzi. Jak więc nauczyciele powinni przygotować się na powrót do szkół?

Najważniejsze, żeby najważniejsze było najważniejsze!

Jak sprawdzić w prosty sposób, co jest naprawdę ważne? Zadaj pytanie: jakie to będzie miało znaczenie za 5 lat? A za 10?

Zgodnie z tym założeniem jeśli na szali położysz: z jednej strony wiedzę z podstawy programowej, a z drugiej zdrowie psychiczne i długofalowe skutki pandemicznego życia online, to odpowiedź może być tylko jedna — teraz nie ma czasu na rozliczanie, sprawdzanie i ocenianie. Nowe wymagania dla nauczycieli powinny obejmować reintegrację zespołów klasowych, rady pedagogicznej, oraz całej społeczności szkolnej w bezpiecznych warunkach. By grono pedagogiczne potrafiło tym zadaniom sprostać, zachęcamy do szkolenia dotyczącego programu zajęć reintegracyjnych, oraz Jak pracować z dziećmi w oparciu o relacje?

Zacznijcie więc od postawienia pytania: co będzie ważne za 5 lat? Czy to, że Twój uczeń będzie mógł powiedzieć: dostałem 5 ze sprawdzianu z okrytonasiennych w maju 2021, ale teraz i tak tego nie pamiętam, bo… studiuję prawo.

Czy twój uczeń będzie mógł powiedzieć: kiedy 5 lat temu po nauczaniu zdalnym wróciliśmy do szkoły, to nareszcie poznałem całą moją klasę. Mieliśmy wspaniałe rozmowy z nauczycielami, dzięki którym zrozumiałem, że nie jestem sam, że innym też było ciężko. Wtedy odkryłem, jak ważny jest mój zespół. Staliśmy się, jak jedna drużyna i wspieramy się do dziś. Wtedy też odkryłem, co jest moją największą pasją i dlatego dziś studiuję prawo. Chcę pomagać innym ludziom, kiedy znajdą się w trudnej sytuacji!

Skoro odpowiedź jest tylko jedna, zastanówmy się, jak nauczyciele powinni przygotować się na powrót do szkół.

Co robić:

Zadbaj o swój dobrostan, w czym pomoże szkolenie Mindfulness. Pamiętaj o aktywności fizycznej, myśl pozytywnie. Nie uprawiaj jęczingu – szukaj rozwiązań. Niech uśmiech nieustannie gości na Twojej twarzy!

Jako dyrektor – zrób spotkanie z nauczycielami, uczniami i rodzicami. Porozmawiaj o ich doświadczeniach, refleksjach, obawach związanych z powrotem do szkoły i nadziejach. Na podstawie tych rozmów wspólnie z zespołem ustalcie podstawowe zasady powrotu do szkoły. Przygotuj to w formie pisemnej, może ochotnicy zrobią plakaty. Roześlij do wszystkich, umieść na stronie szkoły, FB i wszędzie, gdzie tylko macie swoje miejsce. Jak np. SP 24 z Torunia, która przygotowała taki plakat. Niech ta informacja dotrze do wszystkich!

Zapewnij uczniów, że nie będą rozliczani z nauki zdalnej. Zadbaj o to, aby nawet najbardziej oporni nauczyciele nie wpadli na pomysł kartkówki, sprawdzianu, domagania się zeszytów, ćwiczeń, aby je sprawdzić i postawić stopień. Jeśli będzie taka potrzeba, to nawet wprowadź to zarządzeniem dyrektora. Najlepiej jeśli na ten czas zostanie wprowadzona zupełnie odmienna metodyka nauczania. Z możliwymi rozwiązaniami w tym zakresie można zapoznać się podczas szkolenia Co zamiast stopni?

Przygotuj siebie i innych do pierwszego spotkania. Jako dyrektor do spotkania z radą pedagogiczną, ale też innymi pracownikami szkoły. Wszyscy odczuliśmy pustki w klasach i na szkolnych korytarzach. Obsługa i administracja może nawet bardziej, bo oni nadal przychodzili do pracy.

Zadbaj o zmiany w przestrzeni. Jeśli wykorzystałeś czas na remont w szkole, to super. Jeśli nie, przestaw meble w pokoju nauczycielskim. Poproś nauczycieli, aby przestawili ławki w klasie. Niech stworzą wyspy, jak do pracy w małych grupach, albo zróbcie krąg. Może poproście uczniów: nie przynoście książek i zeszytów, przynieście poduszki! Pamiętajcie, że większość z nich to kinestetycy, którzy mogli leżeć w łóżku i uczestniczyć w lekcjach. Teraz siedzenie na twardych krzesłach może być problemem.

Zróbcie baner powitalny przy wejściu do szkoły, wesołe balony i inne dekoracje na korytarzach. A w salach – może właśnie wspólne udekorowanie sali będzie pierwszą aktywnością, jaką dacie uczniom do wykonania? Trochę kolorowej krepiny, baloniki, szarfy i… integracja gotowa. Może też baner w pokoju nauczycielskim! A może tablica do wpisywania: za czym będę tęsknił, kiedy będę uczył w klasie? Wymyślcie coś nietypowego lub postawcie na kreatywność samych nauczycieli. Możecie też zorganizować wyjazd szkoleniowo-integracyjny dla nauczycieli albo choć jakieś fajne spotkanie w szkole. Przydatne będą także szkolenia dla nauczycieli przed powrotem do szkół.

Podstawowe hasło skierowane zarówno dla nauczycieli, jak i uczniów powinno brzmieć: PO PROSTU BĄDŹ! Po prostu przyjdź do szkoły. Bez zeszytów, ćwiczeń, książek. Podkreślajcie, jak bardzo się cieszycie na ponowne spotkanie. Jeśli jednak są uczniowie, którzy – z różnych powodów nie przyjdą od razu (jak ja wyglądam, utyłam/utyłem 10 kilo, mam pryszcze…), to spokojnie dajcie im czas, aby się przekonali, że warto przyjść i być razem.

Jako nauczyciel zaplanuj pierwsze spotkanie z klasą: możecie opracować własne scenariusze, albo skorzystać z podpowiedzi innych. Widziałam wiele propozycji na forach nauczycielskich. Na takich zajęciach powinno pojawić się takie elementy jak:

– Bezpieczne powiedzenie o sobie, jak się czują po powrocie do szkoły, np. gdybyś miał być zwierzęciem, to jakim byś był.

– Co było trudne, a co było fajne w uczeniu się online – można tu zastosować metodę śnieżnej kuli, aby uczniowie czuli się bezpiecznie.

– Co można zostawić z uczenia się online na później?

– Jak chcemy, aby teraz wyglądała szkoła?

Przestaw ławki w klasie! Jeśli tylko to możliwe, to zaplanujcie wyjście do lasu lub do parku. Wspólny piknik, może gra terenowa — np. podchody, wspólna gra w ulubione gry (kto jeszcze pamięta dwa ognie), wspólne śpiewanie, pisanie, czytanie itp. Chodzi o to, żeby była aktywność fizyczna, wspólne działanie, wspólne planowanie i realizowanie.

Sprawcie, aby wszyscy poczuli się ważni, doceniani, akceptowani takimi, jacy są!

Co jeszcze? Warto porozmawiać z nauczycielami, czego brakowało podczas zdalnej edukacji (konkursy, akademie, szkolne gazetki) i z czego możecie zrezygnować na stałe, a co zrobić inaczej? Wielu nauczycieli, którzy wracają do szkół, dopiero teraz widzi, jak wiele czasu i energii tego typu działania im zabierały i jak niewiele wnosiły do życia szkoły.

Czego nie robić od razu po powrocie do szkoły?

Unikaj klasówek, sprawdzianów i zapowiedzi typu: trzeba będzie nadrabiać. Nie udawajcie, że nic się nie stało i tylko tak sobie posiedzieliśmy trochę w domu… Zbudujcie odpowiednie relacje, a uczniowie zdobędą potrzebną wiedzę wtedy, gdy będą na to gotowi.