Czy stawianie stopni to przestępstwo?
Zasługujemy na lepszą edukację!
Zasługujemy na lepszą edukację!
Ta sama, ale nie taka sama! Właśnie skończyłam 70 lat!
Pojęcie poziomów neurologicznych zostało wprowadzone przez Gregory’ego Batesona, a rozwinięte przez Roberta Diltsa[1]. Opisują one, na jakich poziomach funkcjonuje człowiek i w jaki sposób poziomy te wpływają na siebie. Ich zastosowanie do opisu instytucji pozwala zrozumieć wpływ poszczególnych obszarów na sposób funkcjonowania w niej ludzi. Stosowanie tego modelu może mieć szczególne zastosowanie w procesie wprowadzania zmiany w organizacji (szkole). Pozwala formułować cele i określać zadania, które doprowadzą do trwałej i rzeczywistej zmiany, a nie tylko do deklaratywnych i powierzchownych działań.
W trakcie rozwoju poziomy niższe kształtują wyższe. Potem – zarówno u jednostek, jak w organizacjach – każdy poziom wyższy organizuje poziom znajdujący się poniżej i nim kieruje. Zmiana dokonująca się na poziomie wyższym bezwarunkowo prowadzi więc do zmiany na poziomie niższym. Zmiana dokonana na poziomie niższym może, ale niekoniecznie musi, spowodować zmianę na poziomie wyższym. Oznacza to, iż poziomy neurologiczne stanowią strukturę hierarchiczną, a więc elementy znajdujące się na szczycie są ważniejsze, mają większy wpływ niż te znajdujące się poniżej.
Na tej bazie powstał w Norman Benett Academy model Góry lodowej, opisany przez Macieja Bennewicza[2]. W tym modelu poziomy zostają odwrócone tak, by korzystając z obrazowej metafory góry lodowej przedstawić, iż do niektórych poziomów mamy łatwy dostęp (środowisko, zachowania), a do innych znacznie trudniejszy.
Niezbędne jest, aby pamiętać, że obserwacja dostępnych poziomów jest najprostszym sposobem weryfikowania tego, co zawierają poziomy ukryte. Jeśli więc np. w szkole deklaruje się, że najważniejszą kompetencją, która jest kształtowana to współpraca, a ławki ustawione są w klasyczny sposób – jedna za drugą – co nie sprzyja współpracy a izolacji uczniów, na szkolnych korytarzach nie ma żadnych miejsc, gdzie uczniowie mogliby ze sobą się spotkać, rozmawiać, realizować projekty, to można przypuszczać, że kształtowanie współpracy jest jedynie deklaratywne, a nie rzeczywiste.
Jak pisze Bennewicz, „przekonania to nasze software, to oprogramowania, które regulują (…) umiejętności i zachowania”[3].
Z perspektywy dyrektora – przywódcy bardzo ważne jest, aby zarówno on, jak i wszyscy pracownicy szkoły mieli świadomość, że misja i wizja szkoły/placówki, nie mogą być martwym, nic nie znaczącym zapisem. Misja i wizja szkoły/placówki wyznacza wszystko, co znajdzie się
na niższych poziomach, aż do umiejętności, zachowań osób pracujących tam oraz środowiska – przestrzeni, w jakiej społeczność funkcjonuje.
Poziomy Dilts’a – pytania organizacja
Poziom Diltsa | Pytania |
Misja | Jaki jest cel nadrzędny naszej szkoły? Po co jest nasza szkoła dla uczniów? Jak ma wyglądać szkoła, kiedy ten cel osiągniemy (to jest wizja)? Jak będą się zachowywać ludzie? Co będzie widać, słychać? Jak ludzie będą się tutaj czuć? |
Tożsamość | Kim jesteśmy jako szkoła (placówka)? Jak postrzegamy swoją tożsamość? Co jest absolutnie specyficzne i niepowtarzalne w naszej szkole? |
Wartości | Co jest ważne w związku naszą misją? Jakie wartości są związane z naszą misją? W jakim stopniu nauczyciele danej placówki uznają daną wartość, na ile jest ona spójna z ich wartościami? Jak ważna jest ona dla nich w ich pracy z uczniami? |
Przekonania | Jakie są przekonania nauczycieli-uczniów-rodziców w związku z misją szkoły? Jakie przekonania nauczycieli-uczniów-rodziców stoją w sprzeczności z misją szkoły? W jakim stopniu te przekonania wspierają realizowanie misji, a w jakim stopniu ograniczają? |
Umiejętności | Jakie umiejętności powinni posiadać nauczyciele, aby realizować misję szkoły? Jakie umiejętności powinni rozwijać uczniowie, aby opuścili w wiedzę, umiejętności i postawy zgodne z misją szkoły? |
Zachowania | Jak powinni zachowywać się nauczyciele wobec uczniów? Jak się odzywać? Jak reagować na niepożądane zachowania uczniów? Jakie formy i metody nauczania powinni stosować – jakie będą realizacji misji szkoły? |
Środowisko | Jak powinna być ukształtowana przestrzeń szkoły, aby realizować misję szkoły? Jak powinny wyglądać szkolne korytarze? Jak powinny wyglądać sale lekcyjne? Jak powinna wyglądać i być wykorzystywana przestrzeń wokół szkoły? Jakie dodatkowe pomieszczenia w szkole warto utworzyć? Jak zorganizowany jest proces nauczania-uczenia się w szkole (długość trwania lekcji, przerw, zajęcia pozalekcyjne, itd.)? Jakie zasady dotyczące sposobu ubierania się nauczycieli-uczniów-rodziców obowiązują w danej szkole? Jaki wpływ na kształtowanie przestrzeni szkoły mają nauczyciele-uczniowie-rodzice? |
[1] Robert Dilts, Od Przewodnika do Inspiratora.Coaching przez duże „C” , Wydawnictwo PINLP, Warszawa 2006.
[2] Maciej Bennewicz „Coaching i mentoring w praktyce”, Warszawa 2011, s. 63-64
[3] Maciej Benn
5 sposobow, aby odnaleźć siebie.
Teraz jest ten moment, by przestać podążać za oczekiwaniami innych ludzi i zacząć pisać własną historię. Swój własny scenariusz życia.
Czym się różni stwierdzenie: „Jesteś beznadziejną bałaganiarą.” od „Nie posprzątałaś w swoim pokoju.” W pierwszym oceniasz osobę, w drugim stwierdzasz pewien fakt, mówisz o zachowaniu. Osobę trudno zmienić, zachowania – można. Jeśli uwierzysz we wszystkie „Jesteś”, które inni kierują do Ciebie, to… zapomnisz jaka jesteś naprawdę. A zachowanie – można zmienić. Jak więc lepiej komunikować się z innymi i ze sobą?
Czym jest kultura folwarczna? Co jest jej przeciwieństwem? Co może robić lider, aby ludzie mieli gotowość za branie odpowiedzialności za swoje działanias i nie oczekiwali, że inni będa za nich decydować? Na te pytania szukam odpowiedzi.
To właśnie umiejętność myślenia strategicznego jest tym, co sprawia, że stajemy się autentycznymi liderami. Tej kompetencji nie oczekujemy od podwładnych, jest ona niezbędna dla liderów! Dziś zastanowimy się, jak to robić w zmiennym i szybkim świecie. Poznaj 10 zasad tworzenia strategii.